Konferencja w Senacie RP „Polskie dziedzictwo…”
10 listopada 2016 r. w Senacie odbyła się konferencja „Polskie dziedzictwo duchowe i kulturowe na Wschodzie w 1050. rocznicę Chrztu Polski”, podczas której przedstawiciele instytucji państwowych, organizacji społecznych i duchowieństwa mówili o potrzebie opieki nad spuścizną I i II Rzeczypospolitej znajdującą się za wschodnią granicą naszego kraju.
Otwierając konferencję, marszałek Stanisław Karczewski podziękował wiceministrowi spraw zagranicznych Janowi Dziedziczakowi za inicjatywę zorganizowania tego spotkania. W swoim wystąpieniu nawiązał do uroczystego Zgromadzenia Narodowego w Poznaniu 15 kwietnia 2016 r. z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i przywołał słowa z orędzia prezydenta Andrzeja Dudy, że przyjęcie chrztu określiło naszą polską tożsamość i dzięki temu udało się zbudować wspólnotę opartą na fundamencie wiary. Jak mówił marszałek Senatu, mamy obowiązek strzeżenia naszego wielkiego dziedzictwa narodowego, także tego na Wschodzie.
Przewodnicząca Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Janina Sagatowska podkreśliła, że Senat zawsze był opiekunem Polonii. W swoich działaniach jest otwarty na wszystkich, którym bliskie są sprawy naszych rodaków za granicą i praca nad utrzymaniem i rozwojem rodzimej kultury, języka i tradycji.
Podczas konferencji wiceminister kultury Jarosław Sellin omówił działania podejmowane przez resort w celu ochrony i rewaloryzacji dóbr kultury znajdujących się za wschodnią granicą, także zabytków sztuki sakralnej.
O działalności Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polskiego mówił jego dyrektor ks. Leszek Kryża. Powołany w 1989 r. zespół każdego roku realizuje około 400 projektów o wartości 2,5–3 mln zł, pochodzących ze środków uzyskanych ze zbiórki przeprowadzanej do puszek w 2. niedzielę adwentu, a także z ofiar i darowizn. W konferencji uczestniczył również ks. Wiesław Wójcik Dyrektor IDE.
Wiceprezes Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie Ewa Ziółkowska przedstawiła natomiast projekty realizowane przez fundację na rzecz Polonii na Wschodzie, także we współpracy z Kościołem katolickim. Priorytetem jest wspieranie edukacji w języku polskim, nauczania języka polskiego i propagowanie wiedzy o Polsce.
O roli Kościoła katolickiego na Wschodzie jako ostoi polskości i tradycji mówili bp Antoni Dydycz i bp Witalij Skomarowski. Z kolei ks. prof. Roman Dzwonkowski zwrócił uwagę na problem językowej białorutenizacji i ukrainizacji Kościoła katolickiego na Wschodzie, co może doprowadzić do zaniku używania języka polskiego w liturgii.
O polszczyźnie kresowej, jej charakterystycznych cechach i obecnej sytuacji mówiła prof. Halina Karaś, która wskazała m.in. na zmniejszanie się znajomości polszczyzny uznawanej za język ojczysty wśród Polonii na Wschodzie.
Po konferencji w Belwederze odbyła się uroczystość wręczenia 33 osobom odznaczeń za wybitne zasługi dla polskiego kościoła na Wschodzie, krzewienie polskiej kultury i tradycji narodowych oraz za działalność na rzecz polskich mniejszości narodowych.
Krzyżem komandorskim z gwiazdą orderu zasługi RP został odznaczony bp Jan Purwiński, a krzyżem komandorskim orderu zasługi RP bp Bronisław Bernacki i bp Cyryl Klimowicz.
